1. Võ đường Phan Thọ
Võ đường Phan Thọ do võ sư Phan Thọ làm chủ môn phái, ông sinh năm 1925, quê quán thôn 4, xã Bình Nghi, huyện Tây Sơn
Phan Thọ là một võ sư nổi tiếng của Việt Nam, được giới võ thuật mệnh danh là võ sư huyền thoại tinh thông Thập bát ban binh khí, “người có bộ tay hay nhất Bình Định”, và là người giữ lửa cho tinh hoa võ thuật làng võ An Vinh trên 200 năm tuổi.
Cố võ sư Phan Thọ, huyền thoại võ thuật Bình Định, với thế võ “Ngũ trảo” vang danh thiên hạ.
Ông bắt đầu học võ từ năm 17 tuổi và học ròng rã 18 năm, lòng say mê võ thuật đưa bước chân ông lặn lội khắp các nẻo đường tầm sư học đạo, mê đến mức nhiều phen “xin” vợ bán bò để học. Ông thọ giáo rất nhiều thầy. Năm 18 tuổi, ông theo thầy Cai Bảy ở làng võ An Vinh, học được 5 năm thì theo thầy đi đánh đài. Thầy mất, ông chuyển sang học với thầy Tàu Sáu ở làng võ An Thái được 2 năm thì thấy qua đời. Ông trở lại An Vinh học thầy Sáu Hà được 6 năm thì xuất môn. Ông tiếp tục học các thầy Sáu Châu ở làng Bình Đức, thầy Sáu Tẩy… riêng về côn pháp. Cứ như vậy, ông đã thọ giáo rất nhiều thầy trong làng võ cổ truyền Tây Sơn, Bình Định.
Võ sư, võ sinh thuộc Võ đường Phan Thọ (huyện Tây sơn) biểu diễn thế võ xiết cổ
Võ đường Phan Thọ có sức hút rất lớn đối với các bạn nhỏ
Võ sư Phan Thọ là người trong số ít trong làng võ cổ truyền Bình Định tinh thông Thập bát ban (18 môn binh khí) và Nhị thập tứ chi (24 môn binh khí). Các môn quyền, roi, kiếm, đao, thương ông học thầy Nguyễn An (Cai Bảy) và Diệp Trường Phát (tức Tàu Sáu – hệ phái An Thái – Môn phái Bình Thái Đạo). Các môn kích, giản, phủ, chùy, bừa cào, lăn khiên, ông học thầy Lê Hải (Sáu Hà) và Đinh Hề (Hương Kiểm Mỹ) thuộc về hệ phái An Vinh – Tây Sơn.
Nữ võ sinh thuộc võ đường Phan Thọ (huyện Tây Sơn, Bình Định) luyện võ.
Các võ sĩ thuộc Võ đường Phan Thọ (huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định) biểu diễn thế võ xiết cổ.
Các môn côn, thước, dây xích, xà mâu, chấn thiên cung, độc bút, chia ba, ông học từ các thầy Đặng Thái (Sáu Châu), Sáu Tẩy,… (dòng võ của võ sư Hồ Ngạnh – hệ phái Thuận Truyền – Tây Sơn). Vốn liếng võ thuật của ông là sự kết hợp của nhiều môn phái thuộc ba làng võ nổi tiếng An Thái, An Vinh, Thuận Truyền trong làng võ Bình Định xưa. Sở trường của ông là quyền, ông cũng sử dụng nhuần nhuyễn 18 binh khí và giỏi cả những món võ vườn, như rựa quéo, đòn xóc.
Các võ sinh thuộc võ đường Phan Thọ biểu diễn ra đòn.
2.2. Võ đường Hồ Ngạnh
Võ đường Hồ Ngạnh do võ sư Hồ Sừng làm chủ môn phái, ông sinh năm 1938, quê quán thôn Hòa Mỹ (từ làng võ Thuận Truyền tách ra), xã Bình Thuận, huyện Tây Sơn.
Võ sư Hồ Ngạnh vang danh nổi tiếng
Nếu tính từ đời cố lão sư danh tiếng Hồ Ngạnh (tên thực là Hồ Nhu) đến đời võ sư Hồ Sừng và lớp con cháu hiện nay thì võ đường họ Hồ ở đất Thuận Truyền đã có 5 thế hệ chung tay phát huy sự nghiệp võ nghệ của tiên tổ. Đây là một trong những võ đường có truyền thống lâu đời và có nhiều đóng góp cho võ cổ truyền Bình Định nói riêng võ cổ truyền Việt Nam nói chung.
Võ đường hiện nay tại Huyện Tây Sơn – Bình Định
Võ sinh nữ múa kiếm
Nhắc đến những làng võ cổ truyền nổi tiếng của Bình Định không thể thiếu làng võ Thuận Truyền “Roi Thuận truyền – Quyền An Thái”, và khi nhắc đến làng võ Thuận Truyền thì không thể không nhắc đến huyền thoại Hồ Ngạnh. Roi Thuận Truyền không rõ sáng tổ là ai nhưng từ trước đến nay vẫn tôn vinh tên tuổi của võ sư Hồ Ngạnh. Theo sự truyền tụng của giới võ lâm khi ấy, đường roi của Hồ Ngạnh là tuyệt kĩ vô song.
Các võ sinh tập luyện múa Côn
3. Võ đường Lê Xuân Cảnh
Võ đường Lê Xuân Cảnh do võ sư Lê Xuân Cảnh làm chủ môn phái, ông sinh năm 1938, quê quán thôn Cẩm Văn, xã Nhơn Hưng, thị xã An Nhơn.
Võ sư Lê Xuân Cảnh. Ảnh: Ngọc Thạch
Ông học võ từ năm 15 tuổi, với người thầy đầu tiên là cố lão sư Lý Tường. Sau hơn một năm thọ giáo nhà họ Lý, Lê Xuân Cảnh quyết định lên đường học hỏi thêm, rong ruổi tầm sư học đạo. Ông đã tìm đến xin làm đệ tử thầy Phạm Thế Giáo ở An Nhơn, rồi thầy Bửu Thắng ở Tuy Phước.
Tận tình hướng dẫn cho các võ sinh tại võ đường
Võ đường Lê Xuân Cảnh có rất nhiều học viên trẻ
Sau thời gian dài rong ruổi học võ, Lê Xuân Cảnh trở về sinh sống tại quê nhà. Vốn tính tình hiền hòa, trầm lắng, không thích khoa trương, nên ông ít khi tham gia thi đấu võ đài hoặc so tài võ nghệ với các võ sư, võ sĩ.
Buổi biểu diễn võ thuật tại võ đường Lê Xuân Cảnh đến du khách
Sau 1975, ông mở võ đường tại quê nhà. Từ những gì đã tiếp thu được trong 15 năm lặn lội tầm sư học võ, Lê Xuân Cảnh chắt lọc những điểm tinh túy nhất của từng môn phái rồi hình thành bí quyết của mình để rồi truyền dạy cho các môn sinh khá nhiều tuyệt chiêu như Song đao, Song phủ, Độc kiếm, Song kích… và đặc biệt là sở trường về roi với các bài rọi Thái Sơn, Trực chỉ, Bát quái…
Chụp hình lưu niệm cùng thầy Lê Xuân Cảnh của các học viên
4. Võ đường Phi Long Vịnh
Võ đường Phi Long Vịnh do võ sư Phi Long Vịnh (tên thật là Trương Văn Vịnh) làm chủ môn phái, ông sinh năm 1935, quê quán thôn Kỳ Sơn, xã Phước Sơn, huyện Tuy Phước.
Võ sư Phi Long Vịnh
Phi Long Vịnh học võ lúc 9 tuổi, do ông nội truyền lại, rồi từ người cha là Trương Cẩn, từ bác ruột Trương Ninh, sau đó thọ giáo thầy Trương Hoàng (Ba Chăm), thầy Trương Xuân Ba (Sáu Hòa). Năm 18 tuổi, Phi Long Vịnh bắt đầu thượng đài và cả thời trai trẻ của ông gắn liền với những trận so găng khắp cả nước.
Thầy Vịnh luôn tận tâm với các võ sinh nhí
Trong các bộ môn về quyền thuật, “Ngọc Trản” là bài quyền tiêu biểu của võ cổ truyền Bình Định, trải qua thời gian, nó vẫn sáng chói như một “chén ngọc” với những bí quyết võ công vô giá. Để thực hành được một cách nhuần nhuyễn, phải tính đến công sức luyện tập cả về thể chất và ý thức nhằm tạo được sự thống nhất thành một ý niệm duy nhất, như tính thuần khiết của viên ngọc. Đó chính là bí quyết khổ luyện của lối quyền âm – dương trong Ngọc Trản công.
Bài quyền Ngọc tràn hiện được lưu truyền và phổ biến rộng rãi ở Bình Định cũng như ở Việt Nam trong cái làng võ cổ truyền với luyện tập công phu, tấn công toàn diện, kết hợp cương nhu, có những thế né tránh, phản đòn lợi hại, khi di chuyển thì linh hoạt, nhẹ nhàng, khi ra đòn thì nhanh và mạnh.
Võ sinh võ đường Phi Long Vịnh biểu diễn tại Tháp Dương Long
5. Võ đường Long Phước Tự
Võ đường Long Phước Tự do võ sư Thích Hạnh Hòa làm chủ môn phái, ông sinh năm 1954, là Thượng tọa trụ trì chùa Long Phước tại thôn Tân Thuận, xã Phước Thuận, huyện Tuy Phước.
Thầy Thích Hạnh Hòa hướng dẫn các võ sinh tại chùa
Biểu diễn võ thuật tại Chùa An Phước cho khách du lịch
Võ sư Thích Hạnh Hòa khẳng định mạch võ cổ truyền Bình Định vô cùng đa dạng và phong phú và chùa Long Phước đang lưu giữ tinh hoa một phái võ của mạch võ cổ truyền Bình Định.
Biểu diễn võ thuật tại Chùa Long Phước
Võ đường Long Phước Tự đã được các công ty du lịch đưa vào chương trình tour
Võ sư – Thượng tọa Thích Hạnh Hòa đã truyền dạy rất nhiều võ sinh, và phái võ chùa Long Phước được xem là một trong những võ đường có nhiều nét bí truyền độc đáo. Những bài võ tiêu biểu của cơ sở chùa Long Phước như bài roi: Xích kiếm ô long tiên, Hoa tiên, Tây quy kinh môn tiên, Lăng tiên các bài thương như: Lang kinh kim thương, Thiết định kim thương, Hồng môn thương, các bài kiếm như: Sa vẫn kiếm pháp, Đăng vân sát kiếm…
Các võ sinh võ đường Long Phước Tự thi đấu biểu diễn võ thuật tại các lễ hội
